Behandeling bij rugpijn

Spit / Lumbago

Spit of lumbago zijn andere benamingen voor plotselinge (acute) rugpijn, die vaak samengaat met verkramping van spieren. Hier zijn verschillende oorzaken voor aan te wijzen. Overbelasting van de rug kan resulteren in spontane verkramping van de spieren (te vergelijken met kuitkramp). Een plotselinge verkeerde beweging kan ook zorgen voor irritatie van een van de gewrichten in de lage rug. Dit laatste heeft ook acute pijn met verkramping van de spieren tot gevolg, echter moet anders worden behandeld.

Wanneer spit niet (correct) wordt behandeld kan dit resulteren in chronische klachten. Ook als de klachten over lijken te zijn is de oorzaak niet altijd verdwenen. Het is daarom belangrijk om de rug altijd te laten controleren door een chiropractor na een aanval van acute rugpijn ter voorkoming van verdere klachten. De diagnose spit wordt vaak gegeven, maar is niet altijd correct en ook niet specifiek.

Hernia

Een hernia (voluit: hernia nucleus pulposus) is een uitstulping van een tussenwervelschijf. Het is een veel voorkomende aandoening van de lage rug, die slechts in circa 50% van de gevallen gepaard gaat met klachten. Dit kan een geleidelijk proces zijn, of zeer plotseling komen. 

De anatomie van een tussenwervelschijf is te vergelijken met een ui. Er zitten lagen kraakbeenachtig materiaal aan de buitenkant, en in het centrum zit een materiaal dat men kan vergelijken met gel. De uitstulping van de tussenwervelschijf (hernia) ontstaat doordat het zachte binnenste deel kracht uitoefent op de buitenste lagen. In een vroeg stadium puilen de laagjes iets uit, in een later stadium kan de “gel” door de laagjes heen komen via rupturen oftewel kleine scheurtjes.

In een tussenwervelschijf zitten geen gevoelszenuwen. De hernia zelf is dan ook niet pijnlijk. De pijn wordt veroorzaakt doordat de uitstulping tegen zenuwweefsel drukt. De klachten van een hernia kunnen verschillen, afhankelijk van welke zenuw wordt geïrriteerd. Hernia’s in de lage rug geven vooral uitstraling naar de benen (bijvoorbeeld tintelingen of gevoelloosheid) en kunnen zelfs voor verlamming zorgen (bijvoorbeeld een klapvoet). Ze kunnen symptomen geven die in eerste instantie niet opvallen (bijvoorbeeld verminderde reflexen). Hernia’s komen minder vaak voor in de nek of in de bovenrug.

Een hernia is op een normale röntgenfoto niet te zien. Wel kan een dunnere tussenwervelschijf zichtbaar zijn, maar dit wil niet zeggen dat er dan ook daadwerkelijk een hernia zit. Hernia’s zijn goed te zien op een scan (CT of MRI), waarbij men ook kan zien of er sprake is van een directe druk van de hernia op de zenuwwortel, of niet.

Hernia’s kunnen geleidelijk of plotseling ontstaan. Het langdurig verkeerd functioneren van de wervelkolom kan een rol spelen in de ontwikkeling van een hernia. Wanneer er tijdig wordt ingegrepen zijn deze klachten dus te voorkomen. Hernia is een beladen term en de grote angst voor mensen die af en toe rugpijn hebben. De meeste herniaklachten kunnen goed door een chiropractor behandeld worden zonder dat er een operatie nodig is.

Ischias

Ischiasneuralgie, of kortweg “ischias” is een ontsteking van de grote zenuw (nervus ischiadicus) die van de lage rug via de heup naar de voet loopt. Ischias wordt veroorzaakt door een directe druk op deze zenuw, bijvoorbeeld door een verkrampte bilspier, maar de oorzaak kan ook lager in het been zitten. Vaak worden de problemen veroorzaakt door een veranderde functie van de lage rug, het bekken of het been.

Kenmerkend zijn stekende of brandende zenuwpijn in de bil en uitstralende pijn in het been. Deze pijn kan het gehele been doortrekken, maar ook alleen in de kuit of alleen in het bovenbeen aanwezig zijn. Mensen kunnen rugpijn hebben bij de beenpijn, maar dit is niet altijd het geval. Er zijn geen uitvalsverschijnselen in het been te merken, zoals een slepende voet of verminderd gevoel in het been.

De diagnose ischias en hernia worden vaak door elkaar gehaald, aangezien de klachten veel op elkaar kunnen lijken.

Slijtage

Artrose, ook wel slijtage of degeneratie genoemd, is een gewrichtsaandoening die ontstaat door het natuurlijke of een versneld verouderingsproces. Het heeft te maken met veranderingen in het kraakbeen en de gewrichtsvloeistof.

In de lage rug komt veelvuldig artrose voor. Hierbij is er ook sprake van veranderingen in de tussenwervelschijf. Deze schijf verliest hoogte en wordt dunner. Mede hierdoor wordt de rug stijver en kan er irritatie van een zenuw of de gewrichten in de lendenwervels ontstaan. Het dunner worden van de tussenwervelschijven is ook de reden dat mensen “krimpen”. Daarnaast ontstaan er bij artrose haakjes aan de wervels, zowel aan de voor- als achterzijde. Deze veranderingen zijn vaak goed zichtbaar op röntgenfoto’s.

De zenuwirritatie kan pijn en tintelingen in bijvoorbeeld de benen veroorzaken. De pijn in de lage rug wordt vaak veroorzaakt door stijfheid in gewrichten. Beweging is een goede remedie tegen artrose. Vandaar dat de chiropractor zal proberen de wervelkolom zo optimaal mogelijk te laten bewegen.

SI Gewrichten

Het bekken vormt de basis waar de wervelkolom op rust en draagt het lichaamsgewicht. Het bekken bestaat uit een centraal driehoekig gedeelte (het heiligbeen, “sacrum”) dat een gewricht vormt aan weerszijden met de twee heupbeenderen (“ilium”). Deze gewrichten worden door sterke banden bij elkaar gehouden. Dit worden de sacro-iliacale gewrichten (SI gewrichten) genoemd.

De SI-gewrichten zijn een veel voorkomende bron van pijnklachten. Er zijn meerdere oorzaken voor problemen in het bekken. De gewrichten rond het bekken kunnen blokkeren of juist te beweeglijk worden (hypermobiliteit).De banden zijn normaal zeer sterk maar zijn gevoelig voor rekkingen en rupturen (scheurtjes) door vallen, sport- en beroepsongevallen.

Als de banden langs de SI-gewrichten beschadigen, kan dit resulteren in een scheefstand van het bekken. Als gevolg van deze situatie ontstaan er dan zijwaartse krachten op de rest van de wervelkolom. Dit kan leiden tot problemen in de onderrug, maar kan ook resulteren in klachten in de bovenrug en de nek.

Voorbeelden van pijnklachten in de onderrug afkomstig van de SI gewrichten zijn pijn in de bil, pijn ter hoogte van de broekriem, maar ook liespijn, pijn ter hoogte van het schaambeen of beenpijn. Vaak zijn deze klachten aanwezig met langdurig zitten, opstaan uit een stoel of bed, lang staan, bukken en iets optillen.

Zwangerschap

Rugpijn en bekkenpijn
Het is niet ongebruikelijk dat vrouwen in de laatste fase van de zwangerschap klachten in de lage rug en het bekken krijgen. De oorzaken hiervan zijn: verandering in de hormoonspiegel, toename van het lichaamsgewicht en verandering van de lichaamshouding.

Wanneer deze klachten licht zijn en pas in de laatste twee à drie maanden ontstaan, is een behandeling niet noodzakelijk; lichte massage door de partner of een ander werkt dan vaak ontspannend. Als de klachten vroeg in de zwangerschap ontstaan, hevig zijn of de vrouw behoorlijk belemmeren in haar dagelijkse werkzaamheden, kan de oorzaak liggen in het minder goed functioneren van de wervelkolom of het bekken. Het is dan verstandig om deze klachten te laten behandelen. Er zijn aangepaste technieken om tot zeer laat in de zwangerschap te behandelen. Lichte rug- of bekkenklachten zullen na de bevalling vaak snel verdwijnen. Als de klachten na de bevalling hevig zijn of na enkele weken niet verdwijnen is het verstandig een chiropractor te raadplegen.

Bekkeninstabiliteit

Instabiliteit van het bekken tijdens of na de zwangerschap geeft pijn rond de bekkengewrichten en/of het schaambeen (symfyse). Dit wordt veroorzaakt door de hormoonwisselingen die tijdens de zwangerschap de gewrichtsbanden in het lichaam verweken en daardoor verzwakken. Dit geeft teveel mobiliteit aan de gewrichten, met als gevolg dat het bekken het lichaamsgewicht niet meer kan dragen. Dit geeft pijnklachten met zitten, staan, lopen en uiteindelijk liggen. De behandeling van een instabiel bekken verschilt enorm van de behandeling van een fixatie of blokkade in het bekken. Voor bekkeninstabiliteit is stabiliseren van het bekken met stabiliserende chiropractische correcties en oefeningen noodzakelijk. Ook kan er een bekkenband meegegeven worden als extra ondersteuning van het bekken.